HaarzuilensHistorieRoutes

Fietsroute landgoed Haarzuilens | 12,5 km

Ontdek tijdens deze fietstocht de rijke cultuurhistorie en de prachtige natuur van landgoed Haarzuilens waar je heerlijk kunt fietsen en wandelen. Je fietst door een gebied waar zo’n duizend jaar geleden het veenmoeras werd ontgonnen. De weilanden worden sinds eeuwen begraasd en gehooid. De hoger gelegen rivierafzettingen (stroomruggen) zijn met fruitbomen beplant. Dit landschap is cultuurhistorisch en archeologisch zeer waardevol.

Landgoed Haarzuilens is ruim 600 jaar oud en bestaat uit Kasteel de Haar met bijbehorende landerijen. Je vindt op het landgoed ook een historische eendenkooi en boomgaard. Tijdens deze fietstocht ontdek je de rijke cultuurhistorie van het gebied. Op diverse plekken kun je een korte wandeling maken.

Startpunt
Hoeve Wielrevelt

Aanrijdroute auto
Grote gratis parkeerterrein aan Thematerweg, Haarzuilens.
Bij Hoeve Wielrevelt is er een gehandicaptenparkeerplaats op het erf van de hoeve, Thematerweg 10, Haarzuilens.

Bereikbaar openbaar vervoer
Vanaf NS-station Vleuten is het ongeveer 15 min. lopen naar Hoeve Wielrevelt aan de Thematerweg in Haarzuilens.
Vanaf NS-station Utrecht Centraal bus 127. Uitstappen bij bushalte Joostenlaan, Haarzuilens.

Restaurant
Hoeve Wielrevelt of Geertjeshoeve.

De route

Startpunt

1 ’t Natte Laand
Langs het fietspad liggen kleurrijke hooilanden. In het voorjaar bloeien hier gele dotterbloemen, roze koekoeksbloemen en gele ratelaar. Als je ze van dichtbij wilt bekijken kun je het waterspeelpad ’t Natte Laand volgen. Dat is een avontuurlijke wandelroute voor het het hele gezin dwars door de bloemrijke weilanden van het Wielrevelt. Onderweg steek je slootjes over met een trekpontje, wiebelplanken en stapstenen. Aan de andere kant van het fietspad ligt de Haarrijnseplas. In de winter zitten hier veel eenden, zoals smienten.Aan het einde van het fietspad sla je linksaf.

2 Eendenkooi
Het bosje in de verte is niet zomaar een bosje, het is een eeuwenoude eendenkooi. Op de waterplas in dit bos werden vroeger eenden gelokt en gevangen voor consumptie. De plas is omgeven door karakteristiek hakhout met oude knotbomen. Natuurmonumenten heeft de afgelopen hard gewerkt aan het herstel van dit monument uit de 17e eeuw. Een groep vrijwilligers onderhoudt de eendenkooi. Met de boswachter kun je de kooi bezoeken. Kijk voor alle data en meer informatie op www.natuurmonumenten.nl/haarzuilensGa bij de splitsing linksaf en volg het pad. Je komt uit bij de Ockhuizerweg. Ga daar rechtsaf.

3 Boomgaard De Boswachter
Je staat nu bij de ingang naar de boomgaard van Haarzuilens. Vroeger lag hier ook een boomgaard, die de bewoners van het kasteel voorzag van fruit. Natuurmonumenten geeft de oude fruitrassen weer een kans op deze besloten plek. Er groeien kersen, pruimen, appels en peren. Je kunt hier een korte wandeling maken of picknicken onder de bomen. Voor kinderen is er de fruitroute met spelletjes en weetjes over fruit.Volg de Ockhuizerweg, die even later een bocht naar rechts maakt. Daarna ga je linksaf de Polderweg in.

4 Klein Limburg
Je kijkt hier uit over Klein Limburg. Ruim 100 jaar geleden heeft tuinarchitect Copijn samen met architect Cuypers dit onderdeel van rijksmonument Kasteel de Haar ontworpen. Ook de bosjes, clumps genoemd, horen bij dit ontwerp. Ze vormen de overgang van het besloten Noorderpark van het kasteel naar het open Groene Hart van de veenweidegebieden. ’s Zomers kleuren de velden geel en rozerood met bloeiende boterbloemen en echte koekoeksbloemen. En boven de sloten vliegen de libellen op zoek naar prooien. Neem even tijd voor een korte wandeling over de paden van Klein Limburg (circa 3 km). De fiets kun je stallen op de parkeerplaats aan de Polderweg. Bij de rotonde ga je rechtsaf richting Gieltjesdorp. Na enige tijd ga je het spoor over. Daarna eerste weg linksaf. Je rijdt dan op de Schutterskade.

5 Schutterskade en Bijleveld
Je staat nu op de Schutterskade. Dit is een eeuwenoude kade die als zuidgrens van de vroegere polder Portengen is aangelegd. Als je de Schutterskade verlaat zie je aan je rechterhand de Bijleveld liggen. Dit is een dubbele watergang die vanuit Harmelen richting Kockengen naar de Kromme Mijdrecht loopt. Dit kanaal is destijds gegraven om water uit de polders af te voeren en vormde de grens tussen twee waterschappen. In het riet leidt de schuwe roerdomp zijn verborgen leven. Je ziet deze vogel zelden of nooit vanwege de perfecte schutkleuren. Alleen in strenge winters heb je kans hem te zien. Dan komt hij uit zijn schuilplek tevoorschijn om te vissen in open wakken. Sla voor het water linksaf naar de Rodendijk.

6 Lange kavels
In het veenweidegebied om je heen zie je een typisch verkavelingpatroon met lange rechte kavels, die van elkaar gescheiden zijn door smalle sloten. Dit patroon bestaat al sinds de ontginning van het veen in de middeleeuwen. Natuurmonumenten wil dit oude open landschap graag behouden. Hier zie je het Groene Hart op zijn mooist. Ga bij de eerste weg linksaf (Laag-Nieuwkoop). Vlak na de spoorwegovergang sla je rechtsaf en fiets je door Parkbos de Haar. Volg het fietspad.

7 Parkbos de Haar
In 2015 plantten duizenden mensen bomen aan voor het nieuwe Parkbos de Haar. Er staan nu in totaal 70.000 bomen en struiken. Natuurmonumenten heeft het Parkbos in dezelfde stijl aangelegd als de tuinen van Kasteel de Haar uit 1900. De brug over de vijverpartij verwijst bijvoorbeeld naar het kasteel. De rode kleur vind je terug in het wapen van Haarzuilens. Ideeën van omwonenden zijn ook meegenomen in het ontwerp. Bij de Rijndijk ga je rechtaf en daarna de eerste weg linksaf (Bochtdijk).

8 Kasteel de Haar
Je ziet hier het kasteel van het landgoed, Kasteel de Haar. Het kasteel ziet er middeleeuws uit, maar dateert in werkelijkheid uit het begin van de 20e eeuw. Om plaats te maken voor het kasteel werd het dorp Haarzuilens 100 jaar geleden naar de huidige locatie verplaatst. Het dorp met de brink is, net als het kasteel, een ontwerp van Cuypers. De huizen dragen dezelfde kenmerkende rood-witte kleuren als het kasteel. Kasteel De Haar en het bijbehorende kasteelpark zijn eigendom van Stichting Kasteel de Haar. In de afgelopen jaren hebben zij hard gewerkt aan de restauratie van het kasteel, zowel buiten als binnen. Boven op de grote toren van het kasteel staat een beeld met het gezicht van de laatste baron van Zuylen. Het stalplein is openbaar toegankelijk. Hier proef je al de sfeer en de weelde van het kasteel. Natuurmonumenten beheert de landerijen die rond het kasteel liggen.

9 Oude reuzen
Voor de aanleg van het Zuiderpark (nu golfterrein) rond 1900 liet tuinarchitect Copijn oude bomen uit Utrecht komen. Ze werden ´s nachts met paard en wagen (mallejan) vervoerd en waren zó groot dat enkele panden in Utrecht moesten worden afgebroken om de wagens ruimte te geven. Op het landgoed zijn toen 7000 oude bomen geplant: zo was er direct een echt bos. Aan het einde van de Bochtdijk ga je rechtsaf de Eikslaan in. Vervolgens het eerste fietspad linksaf, het Haarpad.

10 Herken de middeleeuwen
Je fietst nu over het Haarpad. Dit is een oud kerkenpad tussen de kerk van Kasteel de Haar en Vleuten, dat sinds de middeleeuwen in gebruik is. Ook de Joostenlaan en de Eikslaan stammen uit deze periode. Ze verbonden de kastelen en de huizen in de omgeving. Ook nu nog maken mensen dagelijks gebruik van deze paden. Je ziet hier ook een voorbeeld van een versterkte woning uit de middeleeuwen, de Hamtoren. De eerste datering stamt uit 1325 van destijds Kasteel den Ham. Het is de enige overgebleven versterkte woontoren in de omgeving van Utrecht. De knotbomen langs het Haarpad zijn kenmerkend voor het veenweidelandschap.

11 Oude akkers Wielrevelt
Al in de ijzertijd waren er op deze plek akkers. Het waren de hoogste plekken in de omgeving, waar de Oude Rijn destijds nog regelmatig overstroomde. De rivierklei zorgde voor een vruchtbare grond. Natuurmonumenten verbouwt op de akkers oude gewassen als vlas en luzerne, maar ook rogge. De rogge mag in de winter blijven staan als voedsel voor de vogels. We hopen hiermee de zeldzame patrijs ook weer als broedvogel te verwelkomen. Je kunt hier ook stoppen voor een wandeling door de akkers van het Wielrevelt. Om meer inzicht te geven in het rijke verleden van dit gebied heeft Natuurmonumenten hier het Historisch Pad (circa 1 uur wandelen) aangelegd. De route is gemarkeerd met schildjes. Bij de volgende kruising ga je linksaf de Joostenlaan in. Na circa 600 meter ben je weer terug bij het beginpunt van deze route, Boerderij Wielrevelt.

Bron: website Natuur Monumenten.