De Wereld op zijn Kop

Het idee zat al heel lang in mijn hoofd, vertelt Jan Schmidt. Hij is stratenmaker bij Gemeentewerken Utrecht en ontwerper van het kunstwerk ‘De wereld op zijn kop’, dat de rotonde op de Oudenrijnseweg siert. Een wereldbol, grote stenen als meteorieten eromheen en stervormig straatwerk omdat de aarde ook tussen de sterren zweeft.

Zijn inspiratiebron? Hij is dol op antiek, bezoekt vaak veilingen en houdt van nostalgische voorwerpen. Vroeger op school stond er zo’n mooie wereldbol in de ene hoek van het klaslokaal en Jan meestal in de andere. Toen vond hij het al een prachtig ding. En nu staat er hier één in de vorm van een kunstwerk. De titel “De wereld op zijn kop” kun je volgens Schmidt letterlijk én figuurlijk nemen. Lees de kranten er maar op na, de wereld staat nu toch op zijn kop?

In 2008 bedacht Jan dat dit een mooie locatie voor het kunstwerk zou zijn, en van wijkopzichter Marcel Brouwer kreeg hij alle medewerking. Schmidt voerde het project ook helemaal eigenhandig uit, samen met zijn voorman Hans Kraaij. “Jan zit altijd vol met ideeën,” zegt Kraaij, “die werken we dan met z’n tweeën uit.
De zware houten balken waar de poot van gemaakt is, zijn oude dukdalven uit de Oude Gracht. Een collega heeft ze voor hen op maat gezaagd. Het meeste materiaal had de gemeente liggen en voor de rest kwam er een bijdrage uit het Leefbaarheidsbudget.
Voor de schildering werden twee graffitikunstenaars geregeld en verder was het volgens Kraaij ‘hier en daar wat uitproberen’. Zo’n bol metselen bijvoorbeeld, dat hadden ze nog nooit gedaan, maar een goede stratenmaker kan per definitie ook metselen. De poortjes hebben we expres oud laten lijken en verschillende onderdelen hebben we zelf gegoten van beton. Alles moest tussen de gewone werkzaamheden door, dus vandaar dat het realiseren wat lang geduurd heeft.

Schmidt krijgt niets dan enthousiaste reacties. Eindelijk iets moois van de gemeente’, zei iemand ooit tegen hem. Daar is hij best trots op. Hij zou wel meer van deze projecten willen doen. Voor de rotonde bij de Tol in Vleuten bijvoorbeeld had hij ooit een kunstwerk met een antieke klok in zijn hoofd. Als we op de Stits (vuilstort in Vleuterweide) bezig zijn, staat hij altijd even in de bakken te gluren om te kijken of er iets in ligt wat hij kan gebruiken. Zo vond hij eens een grote metalen trechter. Dan staat hij direct te dromen: “daar kan ik een mooie bloembak van maken als ik hem aan een fietsstandaard vast las.” Eigenlijk is Schmidt dus kunstenaar in plaats van stratenmaker? “Ach, je moet het gewoon zien, hè?”

Gegevens
Jaar 2009
Locatie:  de rotonde op de Oudenrijnseweg in De Meern.
Ontworpen door Jan Schmidt
Gebouwd door Hans Kraaij en Jan Schmidt
Beschilderd door graffitikunstenaars en muurschilders JanIsDeMan en Insu-Inglu (Robert-Jan Brink).

Bron oa Artikel Angela Mastwijk in weekkrant De Brug Utrecht, 4 aug 2009