Ridderhofsteden
In ons stadsdeel stonden ooit veel Ridderhofsteden. Dit is in de ruime betekenis de benaming voor de grond waarop zich de woning met bijbehorende gebouwen van een riddermatig man bevindt. Of te wel adellijke huizen met gracht en ophaalbrug. Op sommige plekken is het gebouw nog redelijk goed bewaard gebleven en soms is alleen de plek nog te zien of het eiland met slotgracht.
De eerste maal dat het begrip ridderhofstad in het Nedersticht voorkomt is in het jaar 1512. In de zogenaamde Verbandbrief werd bepaald dat bezitters van een ridderhofstad vrijdom van belasting van huisgeld en bieraccijns zouden genieten. Er moest daarom een omschrijving van een “ridderhofstad” worden gegeven. Vanaf 1512 werd dat adellijke huizen die omgeven waren door een gracht en voorzien van een ophaalbrug, en waarvan de eigenaar verschreven was in de ridderschap, aangemerkt als ridderhofstad, wat voorwaarde was voor belastingvrijstelling.
Deze leidde ertoe dat zoveel mensen belastingvrijdom eisten, dat in 1536 het begrip opnieuw gedefinieerd moest worden, en een lijst van ridderhofsteden werd opgemaakt. In 1587 werd uitdrukkelijk de voorwaarde gesteld dat men in het bezit diende te zijn van een ridderhofstad om het ridderschap te kunnen verkrijgen.
In de tijd van de Republiek moest men als riddermatige voor de deelname aan dit bestuur Nederlands-hervormd zijn, minimaal 24 jaar oud zijn en ten minste 25.000 gulden bezitten. Met de komst van de Fransen en de vestiging van de Bataafse Republiek werden deze privileges in 1798 afgeschaft.
Bij de invoering van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden in 1815 stelde koning Willem I de ridderschap weer in als openbaar lichaam, maar bij het in werking treden van de door Thorbecke opgestelde provinciewet in 1850 werd ze definitief opgeheven.
In andere delen van Nederland werden andere regionale namen gehanteerd. Havezate in Drente, Gelderland en Overijssel, Stins is de Friese variant en Borg de Groningse variant.
Op deze website kun je van diverse hofsteden in onze buurt de beschrijving vinden. Misschien ook leuk om ereens op een middag langs meerdere te fietsen en te kijken wat er nog van over is.
