Perron 9 | Berlijnplein

Ooit waren de kappen en gietijzeren staanders onderdelen van de negentiende-eeuwse gietijzeren stationsoverkapping (uit 1893) van Utrecht Centraal Station. Nu worden ze hergebruikt als overkapping van de plek voor evenementen, markt of ander leuks midden op het Berlijnplein onder de naam Perron 9.

Verwijderd
Het oude centraal station Utrecht is recent volledig vernieuwd en in 2013 zijn de laatste historische perronkappen verwijderd, maar met een belofte. Op twee locaties zouden ze terugkeren: in Goes en meer nabij, het nieuwe stadsdeel Leidsche Rijn. De laatste belofte is met Perron 9 vervuld.

Perron 9
De naam ‘Perron 9’ is niet alleen een verwijzing naar hun huidige locatie in wijk 9, maar ook een verwijzing naar de Utrechtse sporen 8-9 waar reizigers 116 jaar lang door de kappen werden beschut tegen weer en wind. Daar, op het station, stonden ze achter elkaar. Op het Berlijnplein zijn ze ‘buurtjes’ en vormen samen een vierkante open hal van 30 bij 35 meter. Prima toegerust op hun nieuwe bestemming: onderdak bieden aan uiteenlopende activiteiten als openluchtconcerten en festivals. Perron 9 staat op het dak van de A2-tunnel en vlakbij station Leidsche Rijn. Zo voegen oude en nieuwe elementen zich samen tot één nieuw geheel.

Erfgoed
Het voortbestaan van de laatste kappen heeft nog aan een zijden draadje gehangen. In 2010 was het plan om de laatste delen te slopen en af te voeren van Utrecht Centraal. Maar de Utrechtse bevolking protesteerde daartegen en ook architectuurliefhebbers liepen te hoop. De gemeente vond dat ze gelijk hadden en daarmee kregen de kappen een welverdiende Erfgoed herbestemming in Leidsche Rijn

Uit 1893
De monumentale sierlijke ijzeren constructie van de perronkappen was een architectonisch hoogstandje van George van Heukelom, de spoorarchitect die ook tekende voor het ontwerp van De Inktpot, het hoofdkantoor van ProRail in Utrecht. Hij ontwierp de Utrechtse overkapping in 1893. Het geheel was opgebouwd uit drie perronkappen met daartussen twee hoge spoorkappen, en besloeg een oppervlakte van niet minder dan 50 bij 335 meter. 

De bouw einde 19de eeuw kwam bepaald niet zonder slag of stoot tot stand. En van veiligheidsmaatregelen zoals we die tegenwoordig kennen, had niemand nog gehoord. De werknemers liepen zonder veiligheidsharnassen over de bogen – alsof het een wandelingetje over straat was. Er vielen gewonden en één werkman overleed na een val. Na de nodige strubbelingen werd de overkapping in 1895 in gebruik genomen.

Al in 1968 is een deel van de overkapping gesloopt om plaats te maken voor de nieuwe taverse tussen de stationshal en de Jaarbeurs. De sloop van de oude stationshal zorgt ervoor dat enkele jaren later de eerste perronkap is verwijderd. In 1987 is opnieuw een deel gesloopt om plaats te maken voor de uitbreiding van de traverse. Vijftien jaar later zijn de laatste kappen over de sporen vanwege instortingsgevaar verwijderd.

In 2010 en 2011 maken de laatste perronkappen plaats voor de nieuwe perronkappen met zonnecellen. Deze laatste kappen zijn dus bewaart gebleven.

Bron
oa Prorail